Wie groen doet, goed ontmoet…
We hebben onze levens te danken aan – jawel – planten. Dat lijken we soms een beetje vergeten te zijn. Zonder de voedzame en soms geneeskrachtige waarde van planten zouden we niet kunnen leven. Zonder de zuurstof die zij als restproduct produceren zouden we niet kunnen ademen.
In samenwerking met de Botanische Tuinen van Utrecht en SIGN heb ik zeven waarden geformuleerd die helpen inzien hoe planten voor ons zorgen, ook binnenshuis.
Beter ademen
In de lucht in onze huizen en kantoren zitten chemische stofdeeltjes zoals (ethyl) benzeen, xyleen, styreen, tolueen, trichloro-ethyleen en formaldehyde die slecht zijn voor de mens. Deze stoffen staan bekend onder de verzamelnaam VOS (Vluchtige Organische Stoffen). Deze stoffen komen onder andere vrij uit (bouw)materialen en apparaten in de ruimte, zoals vloerbedekking, verf en printers.
Voor mensen kan een teveel aan dit soort stoffen schadelijk zijn. In een ruimte met veel mensen kan bovendien het CO2-gehalte erg hoog worden, wat we als benauwd ervaren. Planten halen met hun bladeren deze vervuilende stofdeeltjes en de CO2 uit de lucht. De VOS dienen als voedsel voor de plant. De CO2 zetten ze overdag om in zuurstof en 's nachts produceren ze energie voor zichzelf. Bij CAMplanten zoals Cactaceae voltrekt dit proces zich precies andersom. Ook de micro-organismen in de bodem helpen mee bij het zuiveren van de lucht. Ook zij zetten de deeltjes om in voedsel en energie, voor zichzelf én voor de plant. Samen met een goede ventilatie van de ruimte dragen planten hierdoor bij aan de verbetering van de luchtkwaliteit.
2. Prettig luisteren
De akoestiek van een ruimte bepaalt mede hoe je je voelt in die ruimte. De nagalmtijd van geluid speelt hier een belangrijke rol in. In een ruimte met veel harde materialen worden geluiden heen en weer gekaatst, waardoor echo’s ontstaan. Zachte materialen absorberen juist geluidsgolven, waardoor de nagalmtijd korter wordt.
Er is sprake van een slechte akoestiek op het moment dat je hinder ondervindt van de manier waarop het geluid tot je komt. Bij een klassiek concert wil je juist dat de muziek lang naklinkt, zodat de tonen zich met elkaar mengen. Maar in huis en op kantoor wil je liever dat geluiden niet al te lang nagalmen, want dat geeft onrust.
Planten kunnen helpen bij het verbeteren van de akoestiek in huis en op kantoor. Vooral planten met grote bladeren hebben een dempend effect als je ze in een groepje bij elkaar zet. Maar ook moswanden of speciaal ontworpen groene roomdividers zijn geschikt voor geluidsabsorptie. Dus geef je meer ruimte aan planten, dan krijg je letterlijk meer rust aan je hoofd.
3. Bijzonder ontspannen
In veel onderzoeken is het inmiddels bevestigd: mensen voelen zich gelukkiger, gezonder en creatiever in een natuurlijke omgeving. Er zijn verschillende theorieën over waardoor dit komt, maar de meest gebruikte is die van onze aangeboren liefde voor de natuur. Ook wel biofilie genoemd.
De liefde voor de natuur zit in onze genen. In de prehistorie was de natuur onze leefplek. We probeerden onze overlevingskansen te vergroten door de goede plekjes in de natuur te vinden. Een boom kon een mooie schuilplek zijn, een beekje een manier om onze dorst te lessen.
Doordat we (met) steeds meer in steden zijn gaan wonen, zijn we vervreemd geraakt van de natuur. Dit heeft een negatief effect op onze gezondheid en ons welbevinden.
Gelukkig zien we inmiddels in hoe belangrijk de natuur voor ons is. Er is een groeiende tendens om groener te bouwen en steden groener in te richten.
Zelf kun je ook aan de slag met het creëren van een groenere omgeving door planten in huis te halen, een geveltuintje aan te leggen of je kantoor te voorzien van groene wanden of andere innovatieve systemen. Dus wat weerhoudt je nog? Haal planten in huis, herstel je band met de natuur en ontspan.
4. Goed groeien
Planten zijn levende organismen en daarom zo boeiend. Ze kunnen zichzelf vermeerderen doordat ze worden bevrucht door een andere plant van dezelfde soort. Maar ook zelfbestuiving komt voor in de natuur.
Veel (kamer) planten kunnen zich bovendien ongeslachtelijk voortplanten. Dat betekent dat delen van de plant wortel kunnen schieten en uit kunnen groeien tot een nieuwe plant. Als je ze daar een handje bij helpt, dan noemen we dat stekken.
Bestuiven gebeurt overwegend met de hulp van insecten en andere dieren zoals bijen, vogels en vleermuizen, maar ook de wind helpt flink mee in het bestuivingsproces. Uit een geslaagde bevruchting ontstaan vervolgens zaadjes of vruchten (met daarin de zaadjes) waaruit nieuwe plantjes groeien.
Zaden worden in de natuur meestal verspreid door de wind of via de ontlasting van dieren. Maar je kunt zelf ook thuis zaaien, in de tuin of gewoon op je vensterbank. Er zijn diverse toepassingen te koop die je helpen bij het zelf kweken van planten: van verticale kweektorens tot speciaal kweeklicht voor binnen.
Wil je meer weten over 'urban en/of vertical farming', kijk dan op de site van SIGN. Hier worden diverse ontwikkelingen op dit gebied voor je verzameld inclusief bijbehorende ontwikkelaars en/of leveranciers.
5. Fijn klimaat
Met luchtvochtigheid wordt meestal de relatieve luchtvochtigheid bedoeld. Het gaat over de hoeveelheid waterdamp die de lucht bevat ten opzichte van hoeveel vocht zij maximaal kan bevatten. Dit hangt af van onder andere de luchtdruk en de temperatuur.
De ideale luchtvochtigheid ligt tussen de 40% en 60%. Je kunt dit meten met een hygrometer. Warme lucht kan meer water bevatten dan koude lucht. Daarom is de luchtvochtigheid in huis en op kantoor in de winter vaak lager dan in de zomer: door onze verwarming warmt de lucht op, maar er komt geen vocht bij. Het gevolg is een droge lucht die allerlei klachten kan veroorzaken, zoals geïrriteerde luchtwegen, droge ogen en huidklachten.
Als je planten genoeg water geeft, wasemen ze via hun bladgroen ook weer water uit. Als je voldoende planten bij elkaar zet, dan draagt dit bij aan een minder droge lucht. Planten met grote bladeren werken hierbij het best. Meer groen in huis of op kantoor draagt dus bij aan een prettigere leef- en werkomgeving.
6. Gewoon makkelijk
Planten verzorgen is minder moeilijk dan het lijkt. Er zijn genoeg planten die niet veel onderhoud nodig hebben. Je moet alleen even weten welke dat zijn.
Ook zijn er allerlei hulpmiddelen om planten op de juiste manier van water en voeding te voorzien: van handige plantenapps tot groene wanden met innovatieve bewateringssystemen. Maar het belangrijkst is: weten wat je in huis haalt.
Laat je informeren over welke type planten past in jouw huis of kantoor. Is er veel of weinig licht? Staan ze bij de verwarming of juist in een frisse ruimte? Ben je een slordige watergever of hou je alles nauwkeurig in de gaten? Voor elk binnenmens en elke ruimte bestaan er passende planten. Makkelijk toch?
7. Slimme ruimte
Planten kun je overal kwijt, als er maar licht is. Ook al heb je een kleine huiskamer of zit je met veel mensen in een kantoorruimte, er zijn genoeg slimme manieren om plekjes voor planten te creëren.
Planten kunnen hangen, klimmen en zelfs ondersteboven groeien. Sommige hebben zelfs niet eens aarde nodig om te (over)leven.
Ook voor het plaatsen van plantenrekken, -wanden of -torens is in principe weinig vloeroppervlakte nodig om een prettige groene ervaring te creëren. Bovendien zijn er ook diverse bewateringssystemen te koop die de watergift automatisch regelen. Laat je informeren over de mogelijkheden en begin vandaag nog met de vergroening van je werken/ of leefomgeving!
